Dni Żeleńskiego. Władysław Żeleński i przyjaciele

Żeleński był jednym z głównych przedstawicieli neoromantyzmu w muzyce polskiej, najwybitniejszym po Stanisławie Moniuszce twórcą oper i pieśni. Komponował też utwory instrumentalne – orkiestrowe, kameralne, na instrumenty solowe i z towarzyszeniem orkiestry. Na jego estetykę twórczą największy wpływ miała muzyka Mendelssohna i Schumanna, później także Moniuszki i Smetany. Spośród kompozytorów dramatu operowego najwyżej cenił Glucka. Znikome są natomiast związki jego muzyki z twórczością Chopina, co wynikało z obawy przed zbytnim poddaniem się jego wpływom. Od lat 80. ideałem stała się dlań muzyka Brahmsa, podziwiał dzieła Dvořáka i Czajkowskiego, chwalił dramat muzyczny Wagnera za ścisłość zespolenia muzyki z tekstem. Jednym ze źródeł artystycznej inspiracji była dla Żeleńskiego muzyka ludowa, po którą sięgał w poczuciu patriotycznego obowiązku.

Skomponował m.in. 4 opery (Konrad Wallenrod, Goplana, Janek, Stara Baśń), utwory orkiestrowe (2 uwertury: W Tatrach i Echa leśne, 2 symfonie), Koncert fortepianowy Es-dur, Romans na wiolonczelę i orkiestrę, utwory kameralne (sekstet smyczkowy, 4 kwartety smyczkowe, kwartet fortepianowy, 2 tria fortepianowe), utwory na skrzypce i fortepian, utwory fortepianowe (w tym 2 sonaty i liczne miniatury), preludia na organy, a także liczne pieśni na głos i fortepian, inspirowane twórczością polskich poetów, m.in. Mickiewicza, Asnyka, Krasińskiego, Lenartowicza, Przerwy-Tetmajera. Skomponował też 8 pieśni do słów zaprzyjaźnionej z rodziną Żeleńskich Narcyzy Żmichowskiej, zebranych we wspólnym wydaniu Pieśni Gabryelli (Warszawa, 1897).Twórczość Żeleńskiego została w dużym stopniu zapomniana. Większość wydań jego dzieł jest dziś trudno dostępna – wiele utworów zaginęło, a współczesne wznowienia tych zachowanych są rzadkością. W polskim repertuarze koncertowym od blisko 80 lat muzykę Żeleńskiego reprezentuje jedynie uwertura W Tatrach, kilkanaście pieśni i Kwartet fortepianowy op. 61 oraz arie z oper Goplana i Janek. Za życia kompozytora jego utwory, choć cieszyły się dużym uznaniem i odnosiły sukcesy, to swoim oddziaływaniem nie wykroczyły nigdy szerzej poza granice ziem polskich, a po 1900 zostały uznane za konserwatywne i przyćmione przez kompozytorów Młodej Polski.

Artyści:

• Zuzanna Kaliszewska, sopran
• Gabriela lasota, fortepian

Program:

• WŁADYSŁAW ŻELEŃSKI
  • ,,Róża”
  • ,,Smutno”
  • „Tryolety”
  • ,,Marzenia dziewczyny”
  • „Gdy ostatnia róża zwiędła”
  • “Łaskawa dziewczyna”
• WITOLD FRIEMAN. “Cudne oczy”
• FRYDERYK CHOPIN. “Życzenie”
• FRANCISZEK MAKLAKIEWICZ. „A jeśli chcesz zapomnieć?”
• STANISŁAW MONIUSZKO. “Czy powróci?”
• FELIX NOWOWIEJSKI
  • “Pieśń miłosna”
  • “Kazała mi mama”